مسئولان مركز آمار ایران:
اگر آمار اختلاف نداشت باید تعجب کرد
مسؤلان مرکز آمار ایران ضمن تاکید بر صحت و دقت آمار این مرکز و استناد کاربران داخلی و خارجی به آن، معتقدند حتی وجود حدود 50 سال موازی کاری آماری هم باعث نشده است مرکز آمار ایران از مسیر خود منحرف شود و یا در جریان تحولات سیاسی و اقتصادی کشور، استقلال خویش را از دست بدهد.
به گزارش آوا مسکن به نقل از ایسنا، اول آبان ماه بعنوان روز ملی آمار ثبت شده است و به بهانه این روز مجموعه ای از مدیران و معاونان مرکز آمار ایران بازدیدی از خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) انجام دادند، در این بازدید حسین زاده- رییس مرکز آمار ایران- فرامرزی -معاون اقتصادی و محاسبات ملی مرکز آمار ایران و همین طور نصیری- معاون طرح های آماری و آمارهای ثبتی مرکز آمار ایران- به همراه برخی عوامل دیگر حضور داشتند.
در این دیدار چند موضوع نیز یاد شده قرار گرفت و مسئولان مرکز آمار ایران در ارتباط با آن توضیحاتی ارائه کردند.
معنا ندارد بانک مرکزی آمار رشد و تورم بدهد
یکی از مسائلی که بارها مطرح شده و البته با وجود مصوبات و چارچوب های تعیین شده هنوز در ایران حل و فصل نشده است، موازی کاری آماری و اعلام گزارش فاکتورهای تورم و رشد اقتصادی از طرف مرکز آمار و بانک مرکزی است در صورتیکه طبق مصوبات شورای عالی آمار اعلام این دو شاخص برعهده مرکز آمار بوده و بانک مرکزی از انتشار آن منع شده است.
در این رابطه رییس مرکز آمار ایران با اشاره به اینکه این اختلاف آماری و موازی کاری محدود به ایران نیست و برخی کشورهای دیگر نیز درگیر آن بوده اند و به مرور حل شده است، اظهار داشت: هم اکنون حدود ۲.۵ تا سه درصد کشورهای دنیا نرخ تورم را بوسیله بانک مرکزی و کمتر از پنج درصد رشد اقتصادی را توسط این بانک اعلام می کنند. این در حالیست که تولید آمار هزینه های سنگین در بخش های مختلف همچون اجرا، تجهیزات و نیروهای انسانی دارد و بدین جهت کشورها ترجیح می دهند به سمتی پیش بروند که هزینه ها را به حداقل رسانده و از طرفی موازی کاری آماری نداشته باشند، در این حالت فقط یک نهاد مسئول تولید و انتشار این آمار خواهد بود.
وی افزود: به هر صورت باتوجه به اهمیت نقش بانک مرکزی در کنترل و تورم حفظ ارزش پولی و ثبات اقتصادی، اینکه قرار باشد این بانک مسئولیت محاسبه و انتشار آمار مربوط به تورم و رشد اقتصادی را هم برعهده داشته باشد، معنا نخواهد داشت، بدین جهت مرکز آمار بعنوان یک نهاد مستقل که تاثیری در رشد اقتصادی و تورم ندارد مسئولیت این آمار را برعهده می گیرد.
نیم قرن موازی کاری آماری
حسین زاده با اشاره به بازبینی که قانون مرکز آمار ایران در سال ۱۳۵۳ انجام شد، توضیح داد: در آن زمان وظیفه تولید و انتشار آمار تورم و رشد اقتصادی برعهده مرکز آمار قرار گرفت ولی متاسفانه این موازی کاری تا حالا ادامه داشته است، در ماده ۱۰ احکام دائمی قوانین توسعه، مرجع رسمی انتشار آمار مرکز آمار ایران است ولی تفاسیری که از این ماده وجود دارد متفاوت بوده است؛ بطوریکه در صدر آن بمنظور حذف موازی کاری آماری، مرجع رسمی تولید و انتشار آمار خصوصاً تورم و رشد اقتصادی مرکز آمار اعلام شده است ولی بر طبق بند «پ» آن بانک مرکزی و دستگاه های اجرائی می توانند آمار تخصصی خودرا تولید و منتشر کنند. براین اساس بانک مرکزی اعتقاد داشت تورم و رشد اقتصادی از آمار تخصصی مربوط به آنست در صورتیکه هیچ جای دنیا چنین آماری، آمار تخصصی بانک مرکزی قلمداد نمی گردد.
این مقام مسئول در مرکز آمار ایران با اعلان اینکه در دو سال قبل شورای عالی آمار بعنوان بالاترین مرجع سیاستگذاری در نظام آماری طی بررسی هایی که در کمیسیون های تخصصی داشت در نهایت مصوب کرد که تورم و رشد اقتصادی آمار تخصصی بانک مرکزی نیست و تولید و انتشار آن جزو آمارهای مربوط به مرکز آمار است. تصریح کرد: در اردیبهشت سال جاری نیز در شورای عالی آمار مصوب شد که لیست آمارهای رسمی تولید شود که در آن مشخص می شود کدام آمارها در زیرمجموعه کدام دستگاهها قرار گرفته و متولی آن هستند که طبق این لیست، حساب های ملی که رشد اقتصادی جزوی از آنست و فاکتورهای قیمت که تورم را در بر می گیرد بعنوان آماری که متولی آن مرکز آمار است، اعلام گردید.
چرا آمار اختلاف دارد؟
در ادامه رییس مرکز آمار ایران اشاره ای به دلیلهای اختلاف آماری بین مرکز آمار و بانک مرکزی داشت و در این رابطه با اشاره به اینکه اگر این آمارها با یکدیگر تفاوت نداشته باشند باید تعجب کرد، توضیح داد: به هر صورت هرچند که مبنای محاسبات تفاوتی ندارند ولی در شیوه آمارگیری اختلاف هایی وجود دارد بعنوان مثال در پوشش جغرافیایی و حجم دیتا می توان این اختلاف را مشاهده کرد؛ بطوریکه بطورمثال در تورم، مرکز آمار مجموعه مناطق شهری و روستایی را پوشش می دهد ولی بانک مرکزی فقط برای ۷۹ شهر بزرگ است. همین طور در مورد دیگر، سبد مصرفی مورد نظر برای محاسبه آمار تورم است که در سبد مرکز آمار ۴۷۵ قلم و در بانک مرکزی ۳۵۰ قلم وجود دارد.
درباره اینکه آیا تا حالا بررسی صورت گرفته که استناد به آمار مرکز آمار و بانک مرکزی چه وضعیتی بین کاربران دارد نیز رییس مرکز آمار ایران اظهار داشت که به این شیوه تا حالا بررسی انجام نداده اند اما به هر صورت حجم مراجعه به سایت، حجم مکاتبات، انتشار اخبار، بازتاب های داخلی و بین المللی، استعلام ها از مرکز آمار، منبع مراجع بین المللی و داخلی همچون مواردی است که تائید کننده صحت آمار مرکز آمار ایران و قابلیت بالای آن در استناد برای کاربران دارد.
یادم نیست فشاری برای دست کاری آمار وجود داشته باشد
در ادامه این گفت و گو باتوجه به مباحثی که در سالهای قبل در ارتباط با دستکاری آماری و یا فشار دولت ها برای تغییر آمار وجود داشت این مساله مورد پرسش قرار گرفت و رییس مرکز آمار ایران اظهار نمود که طی سالیانی که در این سازمان مشغول فعالیت بوده و تا حالا که بعنوان رییس مرکز آمار حضور دارد هیچ زمانی را در خاطرش نیست که تحت فشار بخواهد آماری را تغییر دهند در عین حال که هیچ فشاری هم در این رابطه وجود نداشته است.
من سی یا چهلمین نفر هستم از آمار تورم باخبر می شوم
حسین زاده توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه کرد و اظهار داشت: اصلا دست کاری آمار امکان پذیر نیست، تغییر آمار و هرگونه دستکاری آماری سبب بهم ریختن سری زمانی تا چندین دوره خواهد شد؛ بطوریکه بطورمثال تغییر شاخص مصرف کننده اگر صورت گیرد این مساله در ماه های بعد تاثیر گذار است و باتوجه به اینکه سال پایه پنج ساله است در یک دوره ۶۰ ماهه سازگاری شاخص بهم می ریزد، بدین سبب شاخص ها به نحوی طراحی شده اند که خودرا حفظ خواهند کرد و دستکاری آنها امکان ندارد. درعین حال که در ارتباط با تورم آمار تا آخرین لحظات پیش از انتشار، درحال تدوین و آماده شدن است و نیروهای بسیاری در سراسر کشور این آمار را تهیه و باید محاسبات صورت بگیرد. بر فرض اینکه مقرر است دستکاری آماری اتفاق بیفتد امکان ندارد چونکه بلافاصله پس از جمع آوری و محاسبه آمار در مناطق مختلف کشور روی سایت قرار می گیرد و حتی من که رییس مرکز آمارهستم بعنوان سی یا چهلمین نفر در مرکز متوجه آن می شوم.
اگر روند تغییر نکند روند افزایشی تورم بعید نیست
در ادامه این جلسه بحث تغییرات تورم عنوان شد و باتوجه به شرایط خاص فعلی و اظهاراتی که در مورد ایجاد ابرتورم وجود دارد نظر مسئولان آماری باتوجه به روند آمار تورم که حالا رکورد تورم سالانه با ۴۵.۸ درصد حداقل در هشت سال قبل شکسته شده مورد پرسش قرار گرفت.
حسین زاده که تاکید داشت این مرکز کار تحلیل و پیش بینی در ارتباط با شاخص ها همچون تورم انجام نداده و فقط دیتا و اندازه گیری را در دستور کار دارد، اظهار نمود: به هر صورت جهت گیری هایی که در بودجه سال آینده وجود دارد به سمت مهار تورم است؛ به شکلی که تاکید جدی بر رفع کسری بودجه وجود دارد و برنامه ریزی هایی در این زمینه صورت گرفته است.
وی توضیح داد که باتوجه به محورهای اصلی بودجه سال ۱۴۰۱ همچون نتایج رشد اقتصادی، عدالت محوری، کاهش نابرابری، کنترل کسری بودجه و کاهش تورم، مرکز آمار نیز به همراه سازمان برنامه و بودجه اهتمام کرده بتواند اطلاعات دقیقی را در اختیار سازمان قرار دهد همچون اینکه در ارتباط با رشد اقتصادی بررسی گسترده ای انجام داده که طی آن سهم بخش های مختلف در ارتباط با تحقق رشد اقتصادی و حتی سهم استانها را مشخص کرده است.
رییس مرکز آمار ایران در ارتباط با اینکه رشد اقتصادی هشت درصد پیش بینی شده در سال آینده باتوجه به روند شاخص در وضعیت فعلی قابل تحقق است؟ تصریح کرد: به هر صورت این یک هدف گذاری بر طبق برنامه ششم توسعه است که کار بزرگ و سختی خواهد بود اما در صورت برنامه ریزی و سرمایه گذاری لازم غیرقابل تحقق هم نیست.
با این وجود نصیری، در این زمینه تصریح کرد که آنچه که از سال ۱۳۹۷ در اقتصاد اتفاق افتاده باعث شده که تورم روند افزایشی داشته باشد، اما اگر این وضعیت ترمیم نشود ادامه روند افزایشی بعید نیست ولی در هر صورت با بزرگ تر شدن اقتصاد، افزایش تولید و افزایش عرضه می توان مانع از رشد بیش از اندازه تورم شد.
مرکز آمار امکان شناسایی خانوارها در دهک ها را ندارد
موضوع دیگر مورد پرسش مربوط به آمار و اطلاعات در اختیار مرکز آمار ایران درباره دهک های درآمدی است که تا چه میزان می تواند به دولت برای شناسایی دهک ها و حذف پردرآمدها کمک نماید.
در این رابطه معاون طرح های آماری و آمارهای ثبتی مرکز آمار ایران، با اشاره به آمارگیری مربوط به طرح هزینه و درآمد خانوارها توضیحاتی ارائه کرد و اظهار داشت که ایران یکی از کشورهای بی نظیر در اجرای این طرح آماری است و باتوجه به اینکه این آمارگیری بسیار پرهزینه بشمار می رود خیلی از کشورها مانند ایران سری زمانی سالانه برای آن ندارد. اما این آمارگیری نشان دهنده رفتار خانوارها و درآمد و هزینه آنست و جزییات بسیاری با خود به همراه دارد ولی اینکه بتواند مشخص نماید کدام خانوار در کدام دهک قرار دارد اینگونه نیست چونکه اولا مرکز آمار ایران مجوز ورود به این مساله را ندارد و از طرف دیگر این طرح نوعی نمونه گیری در مناطق شهری و روستایی است که هر سال با مراجعه به حدود ۴۰ هزار خانوار که در هر ماه این تعداد توزیع می شود مورد آمارگیری قرار می گیرد، بدین جهت آنقدر جامع و جزئی نیست که بتواند محک شناسایی خانوارها در دهک ها باشد، بدین سبب مرکز آمار ایران امکان ارائه آمارهای جزئی و اطلاعات مربوط به ریز دهک ها را در اختیار ندارد.
خطر فقر را حساب نمی نماییم ولی اطلاعات می دهیم
نصیری همین طور در مورد محاسبه خط فقر اظهار داشت که این یک کار پژوهشی است و مرکز آمار بطور مستقیم آنرا انجام نمی دهد ولی قبل از این در پژوهشکده آمار صورت می گرفت ولی با تاسیس وزارت کار و تعاون و رفاه اجتماعی، مرکز آمار همکاری لازم را با این وزارتخانه داشته و ریز داده ها را با رعایت محرمانگی در اختیار وزارت رفاه برای محاسبه خط فقر قرار می دهد و البته انتشار رسمی و عمومی ندارد.
در ارتباط با اینکه آمارهای مرکز آمار تا چه حد محرمانه هستند نیز نصیری توضیح داد: محرمانگی آمار از نظر ما پذیرفته نیست و گرچه برخی دستگاهها با موانعی برای انتشار آمار مواجهند ولی مرکز آمار طرح هایی که اجرا می کند نتایج آنرا منتشر نموده و به هیچ عنوان آمار محرمانه ای ندارد، به هر صورت آمار یک کالای عمومی است که پس از تحقیق و بررسی در اختیار عموم قرار می گیرد.
چرا تورم واردات ۵۳۳ درصدی شد؟
در بخش دیگری از این جلسه موضوع تورم واردات عنوان شد و در ارتباط با آن معاون اقتصادی و محاسبات ملی مرکز آمار ایران مسائلی را عنوان نمود.
فرامرزی اظهار داشت که ما در مرکز آمار علت ورود تغییرات و تحولات را بررسی نمی نماییم بلکه در حد اندازه گیری و اطلاع رسانی داده ها و نتایج آماری هستیم با این وجود بررسی وضعیت تورم واردات بر طبق اطلاعات گرفتن شده از گمرک ایران نشان داده که ارزش دلاری و ریالی اختلاف زیادی دارد بطوریکه تورم ریالی در آخرین آمار به ۵۳۳ درصد و دلاری به ۵۲ درصد رسیده است.
وی با اشاره به اینکه این اختلاف می تواند دلیلهای مختلفی داشته باشد، اظهار نمود که این مابه التفاوت به سبب تفاوت ارزش دلار و ریال است، اما اینکه چرا تورم واردات بالا رفته نیز می تواند دلیلهای متفاوت داشته باشد همچون سیاست های تجاری و گمرکی، نوسان نرخ ارز، افزایش قیمت کالاهای خارجی در بازار جهانی و هزینه مبادلات کالا به سبب شرایط خاص می تواند در افزایش تورم اثرگذار باشد.
منبع: آوا مسكن
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب