سازمان شانگهای و اقتصاد ایران- ۳
مذاکره در اجلاس شانگهای ترانزیت را به ایران بازمی گرداند؟
به گزارش آوا مسکن هیات بلندپایه کشورمان فردا درحالی به تاجیکستان می روندکه توسعه روابط با کشورهای عضو سازمان شانگهای می تواند در فعال سازی برخی مزیت های اقتصادی کشورمان همچون ترانزیت ایفای نقش کند.
به گزارش آوا مسکن به نقل از مهر، حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی روزهای ۲۵ و ۲۶ شهریور در صدر هیئتی بلندپایه برای حضور در اجلاس سازمان همکاریهای شانگهای به دوشنبه پایتخت تاجیکستان می رود.
سازمانی با ۹ عضو اصلی و ۳ عضو ناظر که ۳ اقتصاد چین، هند و روسیه، از بزرگترین اقتصادهای دنیا، از اعضای اصلی این سازمان هستند. ایران سالهاست عضو ناظر این سازمان بوده و هنوز به عضویت قطعی آن درنیامده است.
همچنین ۴ کشور آسیای میانه که می توانند از اصلی ترین مشتریان ترانزیت ایران خصوصاً برای تبادل کالا با هند از راه بندر چابهار باشند، در این سازمان عضویت دارند.
روسیه و هند دو کشوری با تبادل کالایی سالانه ۱۱ میلیارد دلاری، در این سازمان اقتصادی عضوند که می توانیم بخش مهمی از تجارت این دو کشور و ترانزیت کالاهای تبادلی میان آنها را به خاک ایران منتقل نماییم.
ضمن این که ایران همراه سایر کشورهای این سازمان (به استثنای هند) عضو ابتکار راه-کمربند چین هستند که با حمایت صندوق بین المللی راه ابریشم، مبادرت به گسترش زیرساخت های خود کرده اند؛ ایران علیرغم داشتن سهام در این صندوق، تا کنون تسهیلاتی برای گسترش زیرساخت های حمل و نقلی خود دریافت نکرده است.
کارشناسان اقتصادی معتقدند با عنایت به تلاش کشورهای رقیب و حتی کشورهای همسایه برای انتقال ترانزیت کالا به خاک خود و حذف ایران از کریدورهای مهم منطقه ای خصوصاً کریدور شمال-جنوب با راه اندازی کریدورهای موازی خصوصاً لاجورد، عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای می تواند فرصتی برای افزایش تبادلات تجاری با این کشورها و کشاندن بخشی از عبور کالاهای درحال تبادل میان کشورهای مهم آسیایی به خاک خود باشد.
مدیرکل تجاری سازی وزارت راه: چسبندگی اقتصادی ما با اعضای «شانگهای» کم است
امین ترفع، مدیرکل دفتر تجاری سازی و امور تشکل های وزارت راه و شهرسازی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره نتایج عضویت قطعی ایران در سازمان همکاری شانگهای بر ترانزیت و صنعت حمل و نقل کشورمان اظهار نمود: کشورهای عضو شانگهای در منطقه ای که ما قرار داریم، تأثیرگذاری مهمی بر برنامه های حمل و نقلی دنیا بخصوص چین و روسیه دارند.
۳ کریدور منطقه ای مشترک میان ایران و شانگهای: کریدور شمال-جنوب، ابتکار راه-کمربند، کریدورهای اکو
وی اضافه کرد: بزرگترین برنامه های توسعه حمل و نقلی که در منطقه قرار دارد، یا تحت حمایت چین است یا روسیه؛ یکی از بزرگترین برنامه های جهانی حمل و نقل هم ابتکار کمربند-راه چین است که همه کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای به استثنای هند، در آن عضو هستند و شامل پاکستان، چین، روسیه و آسیای میانه (قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان) می شود؛ این کشورها نقش کلیدی در حوزه جاده ابریشم دارند.
این مقام مسئول در معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی افزود: یکی از اصلی ترین کریدورهایی که از ایران می گذرد، کریدور شمال-جنوب است که به جز چین و پاکستان، سایر کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، در این کریدور عضویت دارند و نقطه اشتراک مهمی با این کشورها شمرده می شود.
وی به کریدورهایی که از کشورهای عضو اکو می گذرد اشاره و خاطرنشان کرد: همه کشورهای آسیای میانه به همراه پاکستان، همزمان عضو دو سازمان اقتصادی اکو و شانگهای هستند که افغانستان هم باآنکه عضو سازمان شانگهای نیست، اما به سبب قرابتی که با کشورهای آسیای میانه و ایران و پاکستان دارد، یکی از کشورهایی است که در کریدورهایی که به چین می رود، گنجانده شده است.
ترفع توافق نامه های حمل و نقلی منطقه ای را خاطرنشان کرد و اضافه کرد: این جریان تجارت است که چرخه حمل و نقل را به راه می اندازد و کریدورها و توافق ها نامه های حمل و نقلی منطقه ای را اثرگذار می کند؛ هر چه چسبندگی اقتصادی ما با این کشورها بیشتر شود، طبیعی است که حمل و نقل هم توسعه می یابد.
وی اشاره کرد: سطح تبادلات اقتصادی ما با کشورهای آسیای میانه به جز افغانستان، چندان زیاد نیست و اگر آمار تجارت ایران با این کشورها را بررسی کنید، با اعداد و ارقام اثرگذاری مواجه نمی شوید؛ اما عضویت در سازمان همکاری شانگهای بعنوان یک نهاد قدرتمند، این فرصت را به ما کی دهد که چسبندگی های تجاری-اقتصادی خویش را بگونه ای تقویت نماییم که بر جریان حمل و نقل هم تاثیر بگذارد.
«شانگهای» همسایه ماست؛ بی واسطه یا با واسطه
مدیرکل دفتر تجاری سازی و امور تشکل های وزارت راه و شهرسازی تاکید کرد: ما ارتباط حمل و نقلی با همه این کشورها داریم؛ برخی از آنها همسایه خاکی، تعدادی آبی و برخی هم با واسطه یکی دو کشور، در نزدیکی و منطقه ما قرار دارند که می توانیم ارتباطات حمل و نقلی با همه آنها داشته باشیم؛ زیرساخت های لازم برای توسعه حمل و نقل با این کشورها وجود دارد اما این که علت فقدان بهره وری کافی در این زیرساخت ها چیست؟، به ارتباطات تجاری ما با این کشورها برمی گردد.
وی بیان نمود: عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای باید به زمینه ای برای تقویت تجارت ما با سایر کشورهای عضو تبدیل گردد و طبیعی است حمل و نقل هم به همان نسبت افزایش می یابد.
چگونه افزایش تجارت با افغانستان به توسعه پایدار حمل و نقل منجر شد؟
ترفع روابط چند میلیارد دلاری ایران و افغانستان را متذکر شد و اظهار داشت: همیشه و به صورت شبانه روزی مسیرهای حمل و نقلی و مرزهای مشترک ایران و افغانستان بدون توقف درحال فعالیت است؛ اگر توقف کوچکی در این روابط ایجاد شود، شاهد صف های طولانی کامیون ها در مرزهای ایران و افغانستان خواهیم بود؛ همین اتفاق را اگر بتوانیم از راه سازمان همکاری شانگهای، با سایر کشورهای عضو تقویت نماییم، طبیعی است که اثر مستقیم بر تبادلات مرزی با کشورهای عضو، توسعه ترانزیت با آسیای میانه و افزایش شبکه حمل و نقلی خواهد داشت.
عضویت در سازمان شانگهای، توسعه ترانزیت را به دنبال دارد؟
دبیر شورای ساماندهی مبادی ورودی و خروجی کشور درباره تاثیر عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای بر توسعه ترانزیت از خاک کشورمان بیان نمود: یک سری برنامه های ترانزیتی و حمل و نقلی در منطقه ما درحال اجراست که از کشورهایی خارج از منطقه هدایت می شوند مانند برنامه کَرِک که آمریکا از آن حمایت می کند؛ بانک ADB (بانک توسعه آسیایی Asian Development Bank) هم درحال حمایت مالی از این برنامه است.
فقط گسترش زیرساخت ها مهم نیست؛ توسعه تجارت هم باید داشته باشیم
وی اضافه کرد: کشورهای عضو این برنامه (کَرِک) هم به سبب شرایط اقتصادی ای که دارند، تابع کشوری هستند که از آنها حمایت مالی می کند؛ البته برنامه کَرِک به گسترش زیرساخت های حمل و نقلی محدود نمی گردد و به دنبال افزایش تجارت میان کشورهای ذیل این برنامه است؛ در این برنامه موانع تجاری برداشته می شود و مرزها به صورت پنجره واحد (Unique Window Systems) اداره می شود؛ به این معنا که به جای آنکه دو بار در هر دو سوی مرزها، کنترل های جداگانه صورت گیرد، یک مرتبه کنترل انجام می شود و کالا بدون توقف، عبور می کند که هزینه تجارت را بین این کشورها می کاهد.
سهم اندک تجارت ایران از تبادلات تجاری میان اعضای شانگهای
ترفع افزود: چین روسیه، هند و پاکستان بزرگترین اقتصادهای سازمان همکاری شانگهای هستند؛ اگر سهم تجارت ایران با این کشورها نسبت به تجارت آن کشور با بقیه اعضای اصلی را مقایسه نماییم، می بینیم که سهم تجارت ایران ناچیز است؛ شاید بتوانیم با مذاکره، برای مدت کوتاهی ترانزیت کالا میان این کشورها را به ایران منتقل کنیم؛ اما تا وقتی که موانع تجارت را برنداریم و درب های تجاری را به سمت این کشورها بازگشایی نکنیم، چندان مقدور نخواهد بود که ترانزیت پایدار و دراز مدت را در ایران اجرا نماییم.
۳ مسیری که صاحب کالا می تواند برای تجارت میان آسیا و اروپا انتخاب کند
وی اذعان کرد: بعنوان مثال صاحب کالا برای عبور بار از یک کشور آسیایی به اروپا، چند مسیر پیش رو دارد؛ یکی این که از مسیر روسیه (جاده ابریشم یخی) یا مسیر ترنس-سیبرین بار را عبور دهد؛ مسیر دوم از دریای خزر است و مسیر سوم نیز، ترانزیت کالا از خاک ایران خواهد بود.
ترانزیت کالا از خاک ایران، برای صاحبان کالا ترجیح دارد؟
مدیرکل تجاری سازی و امور تشکل های وزارت راه و شهرسازی اظهار داشت: ازاین رو صاحب کالا به جهت اینکه بتواند از بین این سه مسیر یکی را انتخاب نماید، چند فاکتور را در نظر می گیرد: ۱. زمان ۲. هزینه و ۳. امنیت بار و اطمینان از بیمه شدن بار در مبدأ و تحویل بدون مشکلِ آن در مقصد است.
وی تاکید کرد: در این جریان رقابت هر چه بتوانیم این ۳ فاکتور را برای تجار بین المللی تقویت، بهینه و رقابتی تر نماییم می توانیم سهم بیشتری از جریان عبور کالا داشته باشیم. البته موانع مالی و تجاری برای باز کردن درب های کشور به سمت اعضای سازمان شانگهای وجود دارد که باید از راه مذاکرات سیاسی این موانع برداشته شود.
ترانزیت شرق به غرب خاک ایران؛ به صرفه تر و امن تر از آسیای میانه
ترفع افزود: مثلا صاحب کالا ارزیابی می نماید که مسیر ترنس-سیبرین را یک هفته ای طی می کند؛ مسیر میانی از دریای خزر عبور می کند شامل تردد ترکیه به بنادر شرق دریای خزر مانند اکتائو یا ترکمن باشی و سپس آسیای میانه و چین ۱۴ روزه طی می شود و مسیری که از خاک ایران عبور می کند، ۱۲ روزه است؛ بنابراین مسیر ایران رقابتی تر است. همینطور هزینه عبور از ایران به سبب داشتن زیرساخت های باکیفیت جاده ای، نسبت به سایر کریدورها کمتر است؛ در مورد امنیت هم پوشش های بیمه ای بین المللی از جانب صاحب کالا بررسی می شود. امنیت بالا در راه ایران، یکی از مهم ترین فاکتورها خواهد بود. هر چه قدر این فاکتورها را تقویت نماییم، دست بالاتر در ترانزیت را داریم.
منبع: avamaskan.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب