سند آمایش سرزمین جهشی برای توسعه متوازن
به گزارش آوا مسكن مرحله جدید مطالعات آمایش سرزمین كشور كه از سال 76 آغاز و اینك بعد از 21 سال پر فراز و نشیب در دولت تدبیر و امید تكمیل شده است، می طلبد تا برای اجرا و تحقق توسعه پایدار و متوازن در مناطق مختلف كشور، این مهم شتاب بیشتری پیدا كند.
به گزارش آوا مسكن به نقل از ایرنا، سند آمایش سرزمین بعنوان یك سند بالادستی زمینه اصلی تهیه برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی منطقه ای را فراهم می آورد و ابزار اصلی تلفیق برنامه ریزی های اقتصادی و اجتماعی با برنامه ریزی های فیزیكی و فضایی خواهد بود.
كاهش نابرابری ها و گسترش عدالت سرزمینی در بستر گفتمان توسعه، اهمیت مطالعات آمایش سرزمین را دو چندان می كند.
در این شیوه از برنامه ریزی تلاش می گردد با برقراری تعادل میان عناصر انسان، فضا و فعالیت، بهترین چیدمان برای آنها پیشنهاد شود و مهمترین و پایه ای ترین جهت گیری های توسعه با شناسایی امكانات، استعدادها و قابلیت ها از یكسو و محدودیت ها و تنگناها از جانب دیگر تعیین شود.
گرچه در نظام برنامه ریزی ایران مبحث آمایش سرزمین بارها مورد توجه قرار گرفته است، اما به جهت غفلت از این سند در دوره هایی، تكمیل آن با وقفه مواجه گردید. ایران با سابقه نزدیك به 50 سال برنامه ریزی تابحال 2 بار تهیه برنامه های بلندمدت آمایشی را تجربه كرده است.
تجربه نخست مربوط به مطالعات دهه 50 است كه با وقوع انقلاب اسلامی مسكوت ماند و تجربه دوم به سال 61 بازمی گردد كه به علت وقوع جنگ تحمیلی و افزایش مشكلات و مسائل اقتصادی ناشی از آن به مرحله اجرا نرسید.
مرحله جدید مطالعات آمایش سرزمین در كشور از سال 76 آغاز شد و اینك بعد از گذشت 21 سال برش استانی این مطالعات به مرحله تكمیل رسیده است.
بگفته معاون امور برنامه ریزی و نظارت آمایش سرزمین سازمان برنامه و بودجه تابحال سند آمایش سرزمین 26 استان كشور تدوین شده و سند 5 استان دیگر هم تا آخر دی ماه تكمیل می گردد.
سعید وكیلی اضافه كرد: سند آمایش سرزمین دارای سه برش ملی، منطقه ای و استانی است كه با تكمیل مرحله استانی بزودی برش های ملی و منطقه ای آن هم تدوین و وارد مرحله اجرا می گردد.
وی خاطرنشان كرد: تابحال یكهزار و 89 جلد مطالعات سند آمایش سرزمین در كشور تهیه شده كه به 2 دسته اسناد راهبردی و اجرایی تقسیم می گردد.
وكیلی با اشاره به اینكه سند آمایش سرزمین پایه ای برای برنامه ها و طرح های مطالعاتی ملی و استان هاست، تصریح كرد: بدنبال تولید مدلی هستیم كه بر مبنای آن بین سندهای آمایش سرزمین و طرح های عمرانی و توسعه ای ارتباط معناداری تولید نماییم.
در این بین مطالعات سند آمایش سرزمین چهارمحال و بختیاری هم اخیرا تدوین و بعد از تصویب در شورای برنامه ریزی به شورای آمایش سرزمین كشور ارسال می گردد.
مطالعات آمایش سرزمین استان چهارمحال و بختیاری در مهرماه سال 1395 به كارفرمایی سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان و مشاورت مركز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران از سر گرفته شد و در مدت زمان كمتر از 2 سال به آخر رسید.
مطالعات آمایش سرزمین استان كه مشتمل بر 5 هزار صفحه است از 2 بخش تشكیل می گردد. بخش نخست به بررسی و تحلیل وضعیت موجود می پردازد و با معرفی نقاط قوت و ضعف و تهدید و فرصت ناظر بر وضعیت موجود و همینطور تعارض ها و عدم تعادل های استان آخر می یابد و بخش دوم نگاه به آینده دارد و بر مبنای تحلیل اهداف، چشم انداز و سناریوهای توسعه به طراحی و تدوین برنامه آمایش استان و نظام مدیریت آن می پردازد.
فریبرز دولت آبادی مدیرعامل مركز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران و سرپرست گروه مجری طرح آمایش سرزمین استان در همین خصوص اظهار داشت: برنامه آمایش سرزمین سندی فرادستی و راهبردی است كه امكان تشخیص و شناسایی تمام طرح ها در آن عملا نه امكان دارد و نه امر منطقی بلكه نظام مدیریتی استان می بایست در قالب سازمان فضایی پیشنهادی، راهبردها، سیاست ها و برنامه های تعیین شده مبادرت به تعریف طرح ها كند.
وی افزود: با این وجود مهمترین اقدامات و طرح هایی كه می تواند نقش اساسی در دستیابی به اهداف و چشم انداز استان داشته باشد در هفت حوزه كشاورزی، صنعت و معدن، خدمات تخصصی و عمومی، سكونت و استقرار جمعیت، انرژی، ارتباطات، فناوری اطلاعات، آب و منابع طبیعی و مدیریت و تصمیم گیری شناسایی و تشریح شده است.
سرپرست گروه مجری طرح آمایش سرزمین استان همینطور به یافته های این طرح اشاره نمود و اضافه كرد: وجود كانونهای آبگیری و سرشاخه های اصلی رودهای زاینده رود، كارون و دز، چشمه های آب معدنی، پوشش جنگلی، مرتعی و گیاهان دارویی، وجود مواهب طبیعی بكر و غنی و تنوع اقلیمی از نقاط قوت استان در حوزه طبیعی است.
دولت آبادی خاطرنشان كرد: بالا بودن شیب زمین در نیمه غربی استان، فرسایش خاك، افت شدید آب های زیرزمینی، نبود شهر بزرگ و كمیاب بودن خدمات، تمركز جمعیت در شهرهای شهركرد و لردگان، بالا بودن نرخ بیكاری، پایین بودن درآمدسرانه، ناكافی بودن زیرساخت ها، عدم دسترسی به شبكه ریلی و انزوای نسبی استان از نقاط ضعف شناسایی شده در استان به حساب می آید.
وی اضافه كرد: با این وجود با بهره گیری صحیح از فرصت ها و مزیت نسبی در بخش های گردشگری، كشاورزی، دامپروری و آبزی پروری می توان ضمن سازگاری با كاستی های موجود زمینه توسعه و شكوفایی همه جانبه استان را فراهم نمود.
می توان گفت یكی از مهمترین كاربردهای سند آمایش سرزمین توسعه متوازن و متعادل بین استانهای محروم و محرومیت زدایی از استانهای توسعه نیافته است.
این مبحث برای استان چهارمحال و بختیاری كه با وجود ظرفیت های بیشمار در سطوح نامناسب توسعه یافتگی قرار دارد از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.
كشاورزی نیمه سنتی، واحدهای صنعتی نیمه فعال، دامداری سنتی، نبود صنایع تبدیلی و تكمیلی و ناتوانی در بهره گیری از ظرفیت های گردشگری استان در كنار چالش های دیگر سبب شده تا چهارمحال و بختیاری در ردیف بیكارترین، پرهزینه ترین و كم درآمدترین استان های كشور جای گیرد.
از همین رو انتظار می رود با تدوین هرچه سریع تر برش های منطقه ای و ملی سند آمایش سرزمین كشور بتوان چشم انداز روشنی برای توسعه استانهای كشور بخصوص استانهای توسعه نیافته متصور شد.
گزارش از: خاطره حسین زاده
7363/6021
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب